فاطمه المعصومه(سلام الله علیها)-دلیجان

شرايط سخت شرايط دشوار تحمل سختي تاب آوري افراد تاب آور
روش هاي ايجاد تاب آوري در خود

1- روابط خود را گسترش دهيد:
روابط خود را با اعضاي خانواده، فاميل، دوستان يا سايرين گسترش دهيد و مستحکم کنيد. دريافت کمک و حمايت از کساني که به فرد علاقه مندند و به سخنان شان گوش مي‌دهند، تاب‌آوري را تقويت مي‌کند.
به سوي هدف‌هاي خود حرکت کنيد: به جاي تمرکز بر تکاليفي که به نظر غيرقابل دسترسي هستند به سمت اهداف واقعي حرکت کنيد. از خود بپرسيد «امروز چه کاري مي‌توانم انجام دهم که به حرکت من در مسيري که مي خواهم طي کنم، کمک مي کند».

2-به فرصت‌ها به عنوان موقعيتي براي يافتن خود نگاه کنيد:
بسياري از افراد در حالي که رويدادهاي ناگوار و شرايط سخت را تجربه کرده اند، گزارش هايي از داشتن احساس خودارزشمندي فزاينده و معنويت رشد يافته را بيان کرده اند.
چشم انداز اميدوارانه را براي خود حفظ کنيد:
چشم اندازي خوش بينانه شما را قادر مي‌سازد انتظار وقايع خوب را در زندگي داشته باشيد و به جاي نگراني از آن چه از آن مي ترسيد، سعي کنيد آن چه را که دوست داريد و مي‌خواهيد، تصور کنيد. اعتقاد به آينده بهتر، احساس اميد و هدفمندي و باور به اين که مي‌توانيد زندگي و آينده خود را کنترل کنيد، تاب آوري شما را به نحو شگفت انگيزي ارتقا مي دهد.
تغيير را به عنوان بخش جدايي ناپذيري از زندگي بپذيريد: پذيرفتن رويدادهايي که نمي‌توان آن‌ ها را تغيير داد، به شما کمک مي کند تا بر رويدادهايي که قابل تغييرهستند، تمرکز کنيد.

3-خود را به عنوان فردي ارزشمند و قابل احترام و توانمند بشناسيد:
بي قيد و شرط دوست داشتن و سعي در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آن‌ها و از طرف ديگر شناخت نقاط ضعف خود و کتمان نکردن آن‌ها دو فايده براي شما دارد. اول اين که مي توانيد با شناخت درست نقاط ضعف خود و با واقع بيني، آن ها را برطرف کنيد. دوم اين که اگر اين ضعف ها قابل برطرف کردن نيستند، با پذيرش و کنار آمدن با آن ها اعتماد به نفس، خود ارزشمندي و در نهايت سلامت روان خود را افزايش دهيد.

4-احساس کفايت اجتماعي را در خود پرورش دهيد:
مهارت‌ها و راهبردهاي اجتماعي شامل مهارت‌هاي گفت و گو، جرئت‌مندي و شنيدن صداي ديگران و احترام گذاشتن به احساسات و عقايد ديگران را در خود پرورش دهيدو با ديگران همدل شويد. برقراري رابطه توام با احترام متقابل و با ديگران موجب به هم پيوستگي اجتماعي يعني احساس تعلق به افراد، گروه‌ها و نهادهاي اجتماعي مي شود و تاب آوري شما را در برابر دشواري ها افزايش مي دهد.

صحبت پاياني با والدين
به نوجوانان و جوانان اجازه دهيد در شرايط دشوار قرار گيرند. تاب آوري خود به خود ايجاد نمي‌شود مگر اين که فرد در موقعيت دشوار و ناخوشايندي قرار گيرد تا براي رهايي از آن يا صدمه پذيري کمتر، حداکثر تلاش را براي کشف و بهره گيري از عوامل محافظت کننده فردي و محيطي بالقوه به کار گيرد. بنابراين از اين که فرزندتان در شرايط سخت قرار گيرد، نترسيد. اجازه بدهيد زندگي را تجربه کند. آن ها به زودي بايد به شکل کاملا مستقل از پس زندگي شان برآيند.

مجله سلامت

عوامل حمايتي تاب‌آوري
عوامل حمايتي که به تاب‌آوري منجر مي‌شود، عبارت است از:
الف) عوامل کودکي مانند خلق و خوي مثبت و توان اجتماعي.
ب) عوامل خانوادگي شامل والدين حمايت کننده و تعيين قواعد به صورت همسان.
ج) عوامل اجتماعي، مانند روابط مثبت با افراد بزرگ سال مهم، محيط مدرسه حمايت کننده

ويژگي‌هاي افراد تاب‌آور
1 – احساس اعتماد به نفس و کارآمدي که اجازه مي‌دهد با موفقيت چالش‌هاي زندگي را پشت سر بگذارند.
2- موضع گيري فعال در برابر يک مشکل يا مانع.
3- توانايي نگاه به مشکل به عنوان مسئله اي که مي‌توانند آن را کند و کاو کنند، تغيير دهند، تحمل کنند يا دوباره به طريق ديگر حل کنند.
4- داشتن صفاتي از قبيل سرسختي، مقابله و خلق و خوي و احساسات مثبت.

مجله سلامت

تاب آوري چيست؟
واژه تاب‌آوري را مي‌توان توانايي بيرون آمدن از شرايط سخت يا تعديل آن، تعريف کرد. در واقع تاب‌آوري ظرفيت افراد براي سالم ماندن ، مقاومت و تحمل شرايط سخت و پر خطر است که فرد نه تنها بر آن شرايط دشوار فايق مي آيد بلکه طي آن و با وجود آن، قوي تر نيز مي‌شود. تاب‌آوري درباره کساني به کار مي رود که در معرض خطر قرار مي گيرند ولي دچار اختلال نمي‌شوند از اين رو شايد بتوان نتيجه‌گرفت که مواجه شدن با خطر، شرط لازم براي کسب تاب آوري است اما شرط کافي نيست. عوامل تاب‌آور باعث مي‌شود فرد در شرايط دشوار و با وجود عوامل خطرزا، ظرفيت‌هاي خود را در دست يابي به موفقيت و رشد کشف کند و از اين چالش و آزمون به عنوان فرصتي براي توانمند کردن خود بهره جويد.

ويژگي هاي تاب آوري
تاب‌آوري پنج ويژگي مهم دارد:
1- تاب‌آوري روندي پويا و ديناميک است نه يک وضعيت ثابت.
2- تاب‌آوري، موقعيتي است يعني رفتاري سازگارانه در يک موقعيت ممکن است در موقعيت ديگر ناسازگار باشد.
3- تاب‌آوري محصول تعامل ويژگي‌هاي شخصيتي و ذاتي با فاکتورهاي محيطي است.
4- تاب‌آوري در موقعيت هايي که چندين خطر وجود دارد، پيچيده تر است.
5- تاب‌آوري مي‌تواند آموختني باشد.

مجله سلامت

بين سماعه، صحابه امام صادق (عليه السلام) و شتربان او اختلاف پيش آمد و کارشان به بحث و گفتگو کشيد. يکي سماعه مي گفت و يکي شتربانش، لحظه به لحظه صدايشان بلندتر مي شد. در ميان دعوا ناگهان خشم سماعه شعله ور شد و برسر شتربانش با کلمات زشت و رکيک فرياد زد. مدتي گذشت، يک روز سماعه به خدمت امام صادق (عليه السلام) رسيد.
حضرت از ماجراي دعواي سماعه و شتربانش با خبر شده بود.
سماعه را به جهت فحشي که داده بود، سرزنش کرد و فرمود: مبادا به کسي فحش بدهي و يا بر سر کسي فرياد بزني!
سماعه گفت: به خدا سوگند اين کار به خاطر ستمي بود که او در حق من انجام داده بود و من آغازگر دعوا نبودم.
امام فرمود: اگر چه او به تو ظلم کرده بود، تو حق نداشتي به او فحش و ناسزا بگويي![1]
تذكر:
- فحش و دشنام زشت‌ترين کلمه‌ها و از گناهان بزرگ است، که بر زبان جاري مي گردد، بايد به شدت از آن پرهيز نمود. اگر مهار زبان را نداشته باشيم به بدگويي و نق زدن و ناسزا گفتن و سخنان بيهوده و غيبت عادت مي‌كنيم.
- فحاشي همسران نسبت به هم و خانواده هايشان، سبب كدورت و كينه و خشم مي‌شود و روبط را سرد و خشك و بي‌روح مي‌كند.

1.محمود ناصري، داستان‌هاي بحارالانوار، ج9

گفت هر مردي که باشد بدگمان
نشنود او راست را با صـد نشان

سوءظن گناه بزرگي است که خداوند در قرآن کريم مومنان را به اجتناب از آن فرمان داده است. بدگماني ريشه بسياري از کشمکش ها در ميان آدميان است. چه بسيار خيالات باطل و گمان هاي بي پايه که موجب فروپاشي خانواده ها شده و فراتر از آن، جنگ هاي فراواني را برافروخته است.
مولانا در اين بيت مي گويد: انسانِ بدگمان با سوءظن به رفتار و گفتار ديگران مي نگرد و راي و سخن همه را ناصواب مي داند و اساساً گوش شنوايي براي شنيدن سخن راست ندارد. اقامه کردن دليل و برهان براي چنين فردي نه تنها باعث تقويت باور او نمي شود، بلکه باعث تشديد اوهام و خيالات در وجود او مي گردد. سوءظن از مظاهر ناهنجاري هاي رواني است و همينکه آدمي مغلوب خيالات و اوهام خود بشود، قوه استدلال را از دست مي دهد و از جاده اعتدال خارج مي شود.

هر دروني که خـيـال انديش شد
چون دليل آري خيالش بيش شد

هزار قانون زندگي (برگرفته از مثنوي معنوي)، محمود قنبري و همكاران، قانون 436