پرسش:
مهم‌ترين عامل شادكامي در چيست؟

پاسخ:
عوامل مختلفي در شادكامي و رضايتمندي ما از زندگي دخيل است. شادي جلوه هاي هيجاني است ممكن است فردي شادكام نباشد و لحظاتي شاد باشد ولي ما بايد براي شادكامي برنامه ريزي كنيم دل كه خندان شد غصه‌ها را هم مي خنداند. اسب سواري و ماشين سواري نياز به مهارت دارد. زندگي فردي و زناشويي شادمانه نيز نيازمند مهارت‌هاي خاص خودش است. يكي از قوانين زندگي براي رضايتمندي و شادكامي تنظيم هيجانات و انتظارات خود را با واقعيت و امكاناتمان مي‌باشد. اين تنظيم بسيار مهم است. اگر تنظيمات مربوط به سوخت، موتور ماشين يا هواپيما به هم بخورد و بنزين زيادي وارد موتور شود موتور و قطعات ديگر گرفتار مشكل مي‌شود و روي سرعت اثر مي‌گذارد و دود زيادي از آنها خارج مي‌شود و لذت رانندگي و خلباني كاشته مي‌شود و محيط سمي مي‌شود.

انگيزه هاي دروني منبع خودباوري ارزشمندي، پويايي و لذت است. بدترين خيانت در تربيت و آموزش غفلت از انگيزه هاي دروني و سرمايه گذاري بر انگيزه هاي بيروني است. تقويت‌هاي مستمر و فزاينده بيروني سبب شده در انتظارات و توقعات ما دميده شود. كودكي ديروز با يك بستني تلاش و بازي مي كرد در سنين كودكي براي شاد شدن نياز به وسائل گران‌قيمت دارد.

تنظيمات مديريت هيجاني و واقع بيني ما اگر به هم بخورد لذت زندگي از بين مي رود. بايد هشيار باشيم اين طور نيست كه يك دفعه مشكل قلمبه‌اي ايجاد شود مانند مرداب تدريجي فرو مي رويم. وقتي به خود مي آييم كه كار از كار گذشته است.

بزرگي گفته است: «من آن قدر قسي القلب نيستم كه مهربان باشم.» مهرباني نابجا دوستي خاله خرسه است. بايد به كودكان به تدريج و نرم در باشگاه تربيت با روش‌هاي منظم مختلف مهارت و هنر خودمهارگري و خويشتنداري (تقويت اراده) ياد دارد. ناكامي بهينه مهار شده يك روش ظريف و دقيق است. نبايد بالفور همه خواسته‌هاي كودك را برآورده كنيم. مثلا بگوييم اجازه بده چايي ام را بخورم. يا وقتي اين برنامه كودك تمام شد..به تدريج بايد مفهوم زمان و انتظار را يادبگيريد و در دامنه تأخير را گسترده تر كنيم. او بايد بياموزد كه حتي تا ابد نيز ممكن است ما به خواسته خود نرسيم ولي نبايد شيون و زاري كنيم بايد قدرت سازگاري و ظرفيت خود را بالا ببريم و آسيب ها را كم كنيم. و با تاب‌آوري Resiliency توانايي و ظرفيت خود را ريكاوري و آبديت كنيم. تاب‌آوري يعني ظرفيت بازگشتن از دشواري پايدار و توانايي در ترميم خويشتن.

تذكر:
بنابراين والدين بايد به خود بيايند كه براي فرزند پروري مسؤوليت خطيري دارند و فردا بايد در محكمه وجدان و الهي در قبال آن پاسخگو باشند. گاهي ما براي پژمرده نشدن يك گل گران قيمت يا ماشين خود بيشتر از تربيت فرزند دقت و مطالعه و مراقبت و مشاوره مي كنيم.

ماهنامه فرهنگي و تربيتي و اجتماعي خانواده شاد، سال اول، مهرماه 1396، پيش شماره پنجم، ص52؛ کانال زندگي آرام