دلیل نزول مصائب
چهارشنبه 96/05/04
امام سجاد علیه السلام ، به اهل و عیال خود سفارش می کردند: هیچ سائلی از مقابل خانه من نمی گذرد مگر اینکه اطعامش کنیم
گاهی به ایشان اعتراض می کردند: هر سائلی که واقعا محتاج نیست !
امام سجاد علیه السلام پاسخ می دادند: بیم آن دارم که بعضی از آنها مستحق باشند و ما نیز با رد کردن مستحق، به بلایی که بر حضرت یعقوب نازل شد مبتلا شویم. حضرت یوسف، آن خواب معروف را همان شبی دید که حضرت یعقوب یعقوب، سائل مستحقی را اطعام نکرد.
آن شب یعقوب و خانواده اش سیر خوابیدند ولی سائل گرسنه بود. به همین دلیل خداوند فرمود: ای یعقوب! چرا به بنده ام رحم نکردی ؟! به عزتم سوگند تو را به مصیبت پسرانت مبتلا خواهم کرد.
آیه 30 سوره شوری «وَ مَا أَصَابَکُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَيْدِيکُمْ وَ يَعْفُو عَنْ کَثِيرٍ»
هر مصیبتی که به شما می رسد بخاطر اعمالی است که انجام دادهاید، و بسیاری را نیز عفو میکند!
شیخ صدوق، علل الشرایع – جلد 1 – صفحه 61
اصلاح مرد هتاک
دوشنبه 96/05/02
یکی از نوادگان خلیفه دوم، رفتار توهین آمیزی با امام کاظم علیه السلام داشت و مدام در حضور شیعیان، به امیرالمومنین امام علی علیه السلام دشنام می داد ولی امام کاظم علیه السلام همیشه با او مدارا می کردند، یک روز اصحاب امام کاظم که از توهین ها به ستوه آمده بودند، در مسجد جمع شدند و از امام اجازه خواستند تا مرد هتاک را به قتل برسانند! امام کاظم ممانعت کردند و محل کار آن مرد را پرسیدند و خودشان شخصا به مزرعه مرد هتاک مراجعه کردند. مرد هتاک با دیدن امام کاظم در مزرعه اش، بیشتر از قبل شروع به فحاشی کرد و فریاد زد: با آمدنت ، محصولم را پایمال کردی و به مزرعه ام ضرر رساندی!
امام کاظم رو به آن مرد کرده و با مهربانی فرمودند : چقدر ضرر رساندم ؟! مرد گفت: صد دینار !!
امام پرسیدند : امید داشتی چقدر سود از این مزرعه به دست آوری !؟ مرد پاسخ داد: دویست دینار !
امام کاظم علیه السلام سیصد دینار به او دادند و با ملاطفت از او جدا شدند. امام کاظم وقتی به مسجد رسیدند، مشاهده کردند که آن مرد، زود تر از ایشان خود را به مسجد رسانده است! آن مرد از امام کاظم علیه السلام دلجویی کرد و آیه 124 سوره انعام را قرائت نمود : اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ خداوند آگاهتر است که رسالت خویش را کجا قرار دهد.
امام کاظم علیه السلام به اصحاب خود فرمودند : کدام راه بهتر بود ؟ آنچه شما پیشنهاد دادید یا کاری که من کردم ؟!
خطیب بغدادی، تاریخ بغداد - جلد 13 – صفحه 28
شیخ مفید، الارشاد – جلد 2 – صفحه 233
طبرسی، اعلام الوری – جلد 2 – صفحه 26
روزی حلال
شنبه 96/04/31
سیره امام صادق علیه السلام در تجارت:
روزى امام صادق علیه السلام ، مصادف را فرا خواندند و مبلغ يكهزار دينار به وى دادند و فرمودند: آماده عزيمت به كشور مصر باش. با این پول کالائی خریداری کن و در مصر به فروش برسان و سودش را بیاور.
مصادف با آن پول، كالائى تهيه كرد و همراه بازرگانان، به كشور مصر حركت نمود. كاروان بازرگانى وی در نزديكي مصر با كاروان ديگرى روبرو شد. دو كاروان از يكديگر درباره كالاى تجارتى خود كه آيا در شهر هست يا نيست، پرس و جو كردند.
كالا و مال التجاره مصادف كه جزو مايحتاج عمومى مردم بود، از قضا در مصر يافت نمىشد. در اينجا افراد كاروان با قيد سوگند تصميم گرفتند كه آن را به دو برابر قیمت بفروشند.
پس از آنكه كالا به فروش رفت ومطالباتشان را گرفتند، به سوى مدينه راه افتادند. مصادف به حضور امام صادق علیه السلام شرفياب شد و دو كيسه جلوى امام گذاشت و عرض كرد: قربانت گردم! اين كيسه سرمايه اصلى تان و اين كيسه هم سود بازرگانى تان.
امام صادق (ع) فرمود: اين سود بسيار زياد است. شما با مال التجاره چه كردهايد؟
مصادف ، جريان را به امام توضيح داد و گفت كه چگونه هم قسم شدند كه آن کالا را به دلیل نیاز مردم و کم بودن کالا، به دو برابر قیمت بفروشند.
امام فرمود: سبحان الله ! سوگند مى خوريد كه بر مسلمانان اجحاف كنيد و براى يك دينار، يك دينار سود مى گيريد؟!
آنگاه يكى از دو كيسه را برداشت و فرمود: اين سرمايه پرداختى ما، ولى ما را نيازى به آن سود نيست .
سپس خطاب به مصادف فرمود: مجاَلدةُ السّيوف أهونٌ من طلبِ الحلال. شمشير زدن وجنگ و پيكار خونين، آسان تر از به دست آوردن روزى حلال است .
علامه مجلسی، بحارالانوار – جلد 47 – صفحه 59
خویشاوندی با رسول خدا موجب ایمنی من نخواهد شد
دوشنبه 96/04/26
طاووس یمانی نقل می کند: روزی شخصی را در مسجد الحرام، زیر ناودان کعبه الهی دیدم که سخت گریه میکند. جلو رفتم و به او نگاه کردم، متوجّه شدم که امام سجّاد علیه السّلام است. نزدیک حضرتش رفتم و عرض کردم: یاابن رسول اللّه! شما را در حال گریه و زاری دیدم، با این که سه فضیلت والا در وجود شما هست که دیگران محروم میباشند: اوّل آن که تو فرزند رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله هستی، دوّم آن که جدّت شفیع امّت در قیامت است و سوّم آن که رحمت الهی برای شما اهلبیت رسالت است امام سجاد فرمود: ای طاووس! امّا این که گفتی فرزند رسولاللّه صلّی اللّه علیه و آله هستم، صحیح است؛ ولی این خویشاوندی موجب ایمنی من نخواهد شد، زیرا در قیامت خویشاوندی اثری ندارد.
همچنین شفاعت جدّم مرا فائدهای نمیبخشد، چون خداوند متعال فرموده است: شفاعت، شامل کسانی میشود که خداوند از آنها راضی و خرسند باشد و من نمی دانم که آیا خداوند از من راضی است یا خیر و امّا رحمت و لطف پروردگار شامل نیکوکاران و پرهیزکاران خواهد شد، و من خودم را جزء آنان نمیدانم.
علامه مجلسی، بحارالأنوار: جلد 46، صفحه 101..
یاران هاشمی
شنبه 96/03/27
در کربلا به جز امام حسین علیه السلام چند نفر از بنی هاشم به شهادت رسیدند؟
تعداد یاران آن حضرت از بنی هاشم که تقریباً بین مورخین اجماعی است،هفده نفر می باشند که عبارتند از:
على بن الحسین الأكبر، عباس بن على بن ابى طالب،عبد الله بن على بن ابى طالب،جعفر بن على بن ابى طالب، عثمان بن على بن ابى طالب، محمد بن على بن ابى طالب،عبد الله بن حسین بن على، ابو بكر بن حسن بن على، قاسم بن حسن بن على،عبد الله بن حسن بن على، عون بن عبد الله بن جعفر،محمد بن عبد الله بن جعفر،جعفر بن عقیل،عبد الرحمن بن عقیل، عبد الله بن مسلم بن عقیل،عبد الله بن عقیل،محمد بن ابى سعید بن عقیل. (۱)
نام ده نفر دیگر نیز نقل شده كه البته یقینى نیست، آنان عبارتند از: ابو بكر بن على بن ابى طالب، عبید الله بن عبد الله بن جعفر، محمد بن مسلم بن عقیل، عبد الله بن على بن ابى طالب، عمر بن على بن ابى طالب، ابراهیم بن على بن ابى طالب،عمر بن حسن بن على،محمد بن عقیل و جعفر بن محمد بن عقیل.(۲)
پی نوشتها:
(1) انصار الحسین،محمد مهدى شمس الدین، ص ۱۱۱.
(2) همان، ص ۱۱۷، در باره شهداى عاشورا، از جمله ر.ك: مجله «تراثنا» ،شماره ۲، مقاله «تسمیة من قتل مع الحسین»