در باره شهادت امام حسين (ع) فراوان گفته شده است، و هرچند، هراندازه گفته شود، باز هم حق آن حماسه ادا نخواهد شد، اما اگر محاسبه اي از عمر امام حسين (ع) داشته باشيم، يعني 57 سال، عاشورا در عين عظمت محتوا، به لحاظ زماني بخش کوچکي از عمر آن حضرت است. اين در حالي است که امام حسين (ع) بخش قابل ملاحظه اي از عمر خويش را همانند ديگران سپري کرده و چنين نبوده است که در سراسر عمر درگير در نبرد و منازعه و کار سياسي باشد.

پس بايد به ابعاد ديگر حسين هم توجه داشت، به ويژه اگر بدانيم رابطه امام با پدربزرگش يعني رسول خدا (ص) بر اساس مفهوم «حب» و دوستي بوده است. حسين با عشق پدر بزرگش تا هفت سالگي قدم گذاشت و يقينا اين حب و دوستي در خانواده او و نسبت به او تأثير عميق روحي برجاي گذاشته است. در اين باره روايات فراوان است.

دشمنان اهل بيت در تاريخ بيش سعي کرده اند چنين وانمود کنند که حسين روحيه جنگي داشته است و حسن روحيه صلح آميز! اما چنين نکته اي خلاف واقعيات بوده و همان طور که در جاي خود معلوم گشته، اين مسأله در سمت و سوي تحريف تاريخ توسط امويان و دشمنان امام حسين است. حتي به شخصي نسبت دادند که گفته بود: حسن شبيه به پيامبر و حسين شبيه به علي بوده است!

شک نداريم که امام حسين در کنار پدر و برادر، تابع سياست آنان بود. در ماجراي صلح هم، همان موضع برادر را پذيرفت. بعد از آن نيز ده سال بر اساس همان موضع زندگي آرام کرد. البته با معاويه جدال سياسي داشت و رويه امويان را نمي پسنديد و از آن انتقاد مي کرد. اما شرايط را براي قيام آماده نمي ديد.

بنابرين ما بايد تلاش کنيم تا از لابلاي زندگي امام حسين (ع)، از آنچه جسته گريخته نقل شده، مفاهيم زندگي را استخراج کنيم، گرچه به باور ما، داستان کربلا هم داستان زندگي است، البته زندگي شرافتمندانه نه ذليلانه.

در اينجا مي‌توان به عنوان نمونه به مناسبات امام حسين (ع) با همسرش رباب اشاره کرد.

داستان اسلام آوردن امرء القيس در زمان عمر در منابع نقل شده است. وي که از قضاعيان بود در مدينه اسلام آورد و توسط عمر حتي قبل از اين که يک نماز خوانده باشد، به عنوان فرمانده مسلمانان طايفه قضاعه انتخاب شد. وقت رفتن با علي بن ابي طالب و حسنين (ع) روبرو شد. امام اظهار تمايل کرد تا دختري از دخترانش را به عقد يکي از فرزندان پيامبر درآورد. او سه دخترش را يکي به علي بن ابي طالب و و دو ديگر را حسنين (ع) داد. رُباب، سَلمي و مَحياه اين سه دختر بودند. محياه زن امام علي و صاحب فرزند شد. سلمي همسر امام حسن گرديد و رباب همسر امام حسين. (عليهم صلوات الله).

امام حسين (ع) رباب را بسيار دوست مي داشت و در اظهار اين دوستي هيچ تقيه اي نداشت. اين ويژگي خاص او و از روحيات شخصي اش بود. آنچه در منابع از شعر امام حسين عليه السلام در اين باره نقل شده، بسيار مشهور است:
لعمرک إنّني لأحبّ دارا تکون بها سکينة و الرّباب‏
اُحبّهما و أبذل جلّ مالي و ليس للائمي فيهم عتاب‏
و لست لهم و إن عتبوا مطيعا حياتي أو يغيبنى التراب‏
به جان تو سوگند، من خانه اي را دوست دارم که سکينه و رباب در آن باشند.
آن دو را دوست دارم و تمامي اموالم را در اين راه مي بخشم و براي ملامتگرم حاضر به پذيرش عتاب نيستم.
من مطيع کساني که من را عتاب کنند نيستم، در تمام زندگي ام و تا وقتي که روي در نقاب خاک کشم.

در مقابل رباب نيز فداکارانه امام حسين را دوست داشت و گفته اند که وقتي امام حسين به شهادت رسيد، يک سال سر قبر او بماند. من اين را تعبيري شاعرانه مي دانم نه واقعي، اما به هر حال، تعبيري از روي عشق و دلدادگي رباب به امام حسين است.

همين محبت و دوستي است که سکينه را نيز اهل شعر و ادب و دوستي بار آورده است. نقل کرده‌اند که امام حسن (ع) از اين که بي پرده از محبت خود نسبت به همسر و دخترش مي‌گويد، گلايه کردند، اما امام حسين باز هم بر اين محبت تأکيد کردند. گويند که رباب پس از امام حسين، خواستگاران زيادي از قريش داشت که رضايت به ازدواج نداد، گرچه برخي گفته اند که تنها چند روزي پس از عاشورا زنده بود (البداية و النهايه: 8/210).

سکينه هم زن برزگي در تاريخ اسلام شد و روحيات شاعرانه او در همه منابع مورد ستايش قرار گرفته، گرچه شايد اندکي اغراق هم شده است.. جالب است که نام اصلي سکينه اميمه بوده و بسا سکينه نامي بوده که امام حسين (ع) به خاطر آرامشي که در کنار دخترش داشته، به او داده و بر نام اصلي او غلبه کرده است. (بنگريد: مقاتل الطالبيين، ص 94) در باره سکينه نوشته اند: و کانت سکينة من الجمال و الأدب و الفصاحة بمنزلة عظيمة، کان منزلها مألف الأدباء و الشعراء (منتظم:‌ 7/175).

در باره روش محبت آميز امام حسين عليه السلام توجه به اين روايت نيز جالب است:
کنيزى دسته ريحانى را تقديم امام حسين کرد. حضرت در برابر او را آزاد کردند. به حضرت گفته شد که شما تنها براى يک دسته گل کنيز را آزاد کردى؟ حضرت فرمود: خداوند در قرآن ما را چنين ادب آموخته است که «و اذا حُيِّيْتُم بِتَحِيَّة فَحَيُّوا بِأَحْسَنِ مِنْها أو ردّوها». شما پاسخ سلام و تحيت را به بهتر از آنچه خطاب شما گفته شده بدهيد. بهتر از دسته گل، آزاد کردن او‌بود. (نثر الدر، ج 1، ص 335)

وبلاگ، رسول جعفريان، گزارشي است از علاقه امام حسين عليه السلام به همسرش رباب و دخترش سکينه.