فاطمه المعصومه(سلام الله علیها)-دلیجان

روزی علی علیه السلام خطاب به یارانش فرمود: سه روز پس از دفن رسول خدا، اعرابی وارد شد و خود را بر روی قبر رسول الله افکند و خاکش را بر سر خود می ریخت و می گفت: ای رسول خدا، گفتارت را شنیدیم و به آن ایمان آوردیم. حقایق را از ناحیه خدا گرفتی و ما هم آنرا از ناحیه تو گرفتیم و از چیزهایی که بر تو نازل شده است، این آیه است: ولو انهم اذ ظلموا نفسهم جائوک ..من ستم کردم و پیشت آمدم، تا برایم طلب آمرزش کنی. در این هنگام از میان قبر ندائی بلند شد که ای اعرابی برخیز، که گناهت آمرزیده شده است.
1. علامه امینی، الغدیر، ج 9، ص 250.

رسول اکرم (صل الله علیه وآله): با جمعی از اصحاب خود از جائی عبور میکردند که مردی از کنار ایشان عبور نمود بعضی که او را میشناختند گفتند دیوانه است. ایشان فرمودند: این مرد دیوانه نیست بلکه مبتلا به مرضی است، دیوانه حقیقی آن زن و مردی است که جوانی خود را در غیر طاعت الهی صرف کرده باشد.
علی بن حسن بن فضل طبرسی، مشکوة الانوار، ص۱۵۳

مطالعات اخير روانشناسي مثبت‌نگر نشان مي‌دهد يكي از ويژگي‌هايي كه انسان‌هايي كه احساس خوبي در زندگي دارند و احساس رستگاري و خشنودي يا خوشحالي و شادماني دروني دارند، اين است كه عادت دارند از زندگي و نعمات آن قدرداني و قدرشناسي نمايند. شكرگزار بودن احساس زيبا و شگرفي به ارمغان مي‌آورد..
بياييد هر روز دقايقي وقت بگذاريم و مواهبي را كه در زندگي از آنها برخوردار هستيم را به خاطر بياوريم، چيزهاي زيادي در زندگي ما وجود دارد كه به ما هديه شده است؛ اما به ندرت وقت تامل و بازانديشي درباره اين نعمات را داشته‌ايم. تنها چيزي كه بايد انجام دهيم آگاهي يافتن نسبت به اين نعمات و شناخت آنهاست.[1]

عوامل رضايتمندي از زندگي
به طور کلي، عواملي که زمينه رضايتمندي انسان از زندگي را فراهم مي سازند، عبارت اند از:
1. توجه به نعمت ها
2. سنجش زندگي با افراد پايين تر از خود
3. همسويي با واقعيت ها
4. نداشتن آرزوهاي طولاني
5. کنارآمدن با سختي ها
6. نسبت دادن امور به خدا
7. ارزيابي درستِ زندگي
8. درک همراهي خدا با انسان
9. انتظار گشايش
10. مثبت نگري
11. اميد به پاداش الهي
12. توجه به زمان حال
13. يادآوري سختي هاي بزرگ تر[2]

نكته روان شناختي:
- ‌قرآن شريف از ما مي خواهد نعمت ها را به زبان بازگو كنيم. و أمّا بِنِعْمَةِ رَبِّكَ فحَدِّثْ: نعمت‌هاي مادي و معنوي پروردگارت را بازگو و بر شمار.

- امام صادق(ع):هيچ خيري نيست در بنده اي كه از گرفتاري خود شكايت مي‌كند و حال آنكه در گذشته هزاران نعمت داشته و هزاران راحتي در آينده به او خواهد رسيد؛ لَا خَيْرَ فِي عَبْدٍ شَكَا مِنْ مِحْنَةٍ تَقَدَّمَهَا آلَافُ نِعْمَةٍ وَ اتَّبَعَهَا آلَافُ رَاحَةٍ، بحارالأنوار،ج67، ص231)

- با نوشتن روزانه چند موهبت‌ احساس شادكامي را افزايش ‌دهيد. افسرده ها نيز موهبت دارند بايد كمك كرد بيابند و ياد آورند روان شناس مشهور، مارتين سليگمن با تمركز و توجه دادن بيماران افسرده براي نوشتن موهبت‌ها و نعمت‌ها و داشته‌هايشان كمك شاياني به بهبودي ايشان مي كرد.

1. سي‌دي: سپاس از هستي، دكتر علي صاحبي، ناشر آرمان رشد
2. هنر رضايت از زندگي، دكتر عباس پسنديده،( مراد از مثبت نگري، خيال پردازي غيرواقعي نيست؛ بلکه مثبت نگري ديني، يعني توجه به واقعيت‌هاي خوب و خوشايند زندگي.)

هفت يا هشت سالم بودم، براي خريد ميوه و سبزي به مغازه محل باسفارش مادرم رفتم. اون موقع مثل حالا نبود که بچه رو تا دانشگاه هم همراهي کنن!

پنج تومن پول داخل يه زنبيل پلاستيکي قرمز رنگ که تقريباً هم قد خودم بود با يه تکه کاغذ از ليست سفارش… ميوه و سبزي رو خريدم کل مبلغ شد سي و پنج زار.

دور از چشم مادرم مابقي پول رو دادم يه کيک پنج زاري و يه نوشابه زرد کانادادراي از بقالي جنب ميوه فروشي خريدم و روبروي ميوه فروشي روي جدول نشستم و جاي شما خالي نوش جان کردم.

خونه که برگشتم مادر گفت: مابقي پولو چکار کردي؟

راستش ترسيدم بگم چکار کردم، گفتم بقيه پولي نبود… مادر چيزي نگفت و زير لب غرولندي کرد منم متوجه اعتراض او نشدم. داشتم از کاري که کرده بودم و کسي متوجه نشده بود احساس غرور مي‌کردم اما اضطراب نهفته اي آزارم مي‌ داد.
پس فردا به اتفاق مادر به سبزي فروشي رفتم اضطرابم بيشتر شده بود. که يهو مادر پرسيد آقاي صبوري ميوه و سبزي گران شده؟
گفت نه همشيره.
گفت پس بقيه پول رو چرا به بچه پس ندادي؟

آقاي صبوري که ظاهراً فيلم خوردن کيک و نوشابه ازجلو چشمش مرور ميشد با لبخندي زيبا روبه من کرد گفت: آبجي فراموش کردم ولي چشم طلبتون باشه. دنيا رو سرم چرخ مي‌خورد اگه حاجي لب باز مي‌کرد و واقعيت رو مي گفت به خاطر دو گناه مجازات مي شدم، يکي دروغ به مادرم يکي هم تهمت به حاج صبوري!

مادر بيرون مغازه رفت. اما من داخل بودم. حاجي روبه من کرد و گفت: اين دفعه مهمان من! ولي نمي دونم اگه تکرار بشه کسي مهمونت ميکنه يا نه!؟!

بخدا هنوزم بعد 61 سال لبخندش و پندش يادم هست!
بارها باخودم مي گم اين آدما کجان و چرا نيستن؟
چرا تعدادشون کم شده آدمهايي از جنس بلور که نه كتاب هاي روان‌شناسي خوندن و نه مال زيادي داشتن که ببخشند؟ ولي تهمت رو به جان خريدن تا دلي پريشون نشه…!

يادشون بخير.

منسوب به پرويز پرستويي

نويسنده کتاب يک روانشناس شناختي است که سال هاي زيادي را صرف آزمايشات باليني در مورده ايده «عجز آموخته شده » کرده است. آزمايشات او در دادن شوک هاي الکتريکي ملايم به سگ ها، ثابت کرد که اگر سگ ها باور داشته باشند که در هر حال شوک همچنان به آن ها وارد مي شود، ديگر براي فرار کردن تلاش نمي کنند.

يک محقق ديگر اين اصل را روي انسان ها امتحان کرد، ولي به جاي شوک از سر و صدا استفاده کرد و فهميد که عجز آموخته شده مي تواند به همين راحتي روي انسان ها پياده شود.
با اين حال در اين آزمايشات يک نا به هنجاري وجود داشت:
همانند آزمايشي که در مورد سگ ها انجام شده بود، يکي از هر سه انسان از فشار دادن دکمه براي خاموش کردن سر و صدا دست بر نمي داشت. چه چيزي اين افراد را از ديگران متفاوت مي کرد؟

نويسنده اين کتاب اين سوال را در مورد زندگي واقعي پرسيد:
چه چيزي باعث مي شود که يک نفر پس از اين که معشوقش دست رد به سينه او زد مجددا از جا برخيزد و ديگري با وجود اين که مي بيند کارش به جايي نمي رسد همچنان ادامه بدهد؟

افسردگي نتيجه بد فکر کردن
کمي عجيب است که کتاب خوش بيني آموخته شده اکثر اطلاعاتش را از مطالعاتش در مورد افسردگي به دست آورده است. قبل از پيدايش شناخت درماني، افسردگي را نتيجه خشم هاي فرو خورده يا مشکل شيميايي در بدن مي دانستند. اما محققين شناخت درماني، با بيان جزئيات، ثابت کرده اند که افکار منفي از علائم منفي از علائم افسردگي نيستند بلکه به افسردگي منجر مي شوند. همه ما از نظر عقلي اين را مي دانيم اما روان درماني به ما اين اجازه را مي دهد که باور کنيم با چيزي رو به رو هستيم که از کنترل ما خارج است.
يک مرجع مهم در زمينه تفاوت جنسي در افسردگي است. او مي گويد زن ها دو برابر مرد ها در معرض افسردگي قرار دارند زيرا با اين که مرد ها و زن ها افسردگي ملايم را به يک اندازه تجربه مي کنند، شيوه فکر کردن زن ها به مسائل باعث افسردگي شان مي شود. آمريکا ميليون ها دلار خرج کرد تا بفهمد که افسردگي ( يعني نوع استاندار آن نه بيماري هاي رواني ) نتيجه عادت هاي فکري است يا خير.
اين کتاب نتايج را در يک کلمه برايمان مي گويد:
« بله » مضاعف بر اين که تقويت ماهيچه هاي خوش بيني ذهن احتمال افسرده شدن را کاهش مي دهد.
خوش بيني از روي عادت
اين ما را به يک سوال بزرگ تر راهنمايي مي کند که چرا اين همه افسردگي دور و برمان وجود دارد؟
کتاب اين طور استدلال مي کند که مشغوليت ما با فرد گرايي قيد و بند هاي ذهني خاص خودش را ايجاد کرده است. اگر از ما دعوت شود که به توانايي هاي بي پايان خودمان باور داشته باشيم هر نوع شکستي ديوانه کننده خواهد بود، حالا همين را به فروپاشي حمايت هاي رواني گذشته ( ملت، خدا، خانواده گسترده ) اضافه کنيد تا دليل همه گير شدن افسردگي را بفهميد. با اين که دارو ها مي توانند در کاهش افسردگي مفيد باشند ميان افسردگي که با موفقيت درمان شده است و خوش بيني از روي عادت، تفاوت وجود دارد.
با استفاده از شيوه توضيح مثبت که اين کتاب پيشنهاد مي کند مشکلات موقت، خاص و بيروني ديده مي شوند نه بيان گريز ناپذير شکست ما به عنوان انسان. شناخت درماني شيوه ديد انسان را نسبت به جهان تغيير مي دهد و وقتي ديد انسان به اين روش تغيير کرد معمولا به طور دائم همينطور مي ماند.

ديدگاه سنتي
ديدگاه سنتي که در مورد موفقيت وجود دارد مانند ديدگاه سنتي که در مورد افسردگي وجود دارد به تجديد نظر نياز دارد. در محل کار و مدارس بر اساس اين فرضيه عمل مي کند که موفقيت نتيجه ترکيب استعداد و اشتياق است و وقتي شکستي اتفاق مي افتد به اين دليل است که يا استعداد وجود ندارد يا اشتياق؛ اما شکست مي تواند حتي زماني اتفاق بيفتد که استعداد و اشتياق فراوان وجود دارد ولي خوش بيني در کار نيست. رواج داشتن اين مسئله که مردم زير بار مشکلات از پا در مي آيند به اين معني نيست که اين وضعيت قابل قبول است يا اين که زندگي بايد اين طور باشد. اگر از روش ديگري براي توضيح دادن وضعيتي که در آن قرار داريد استفاده کنيد، براي برخورد با مشکلات مجهز تر خواهيد بود و از اين که مشکلاتتان شما را به سمت افسردگي ببرند جلوگيري خواهيد کرد.
چيزي که ما مي خواهيم خوش بيني کورکورانه نيست بلکه خوش بيني انعطاف پذير است يعني خوش بيني با چشم هاي باز. ما بايد بتوانيم در صورت لزوم از چشم تيز بين بدبيني براي ديدن واقعيت استفاده کنيم اما نبايد مجبور باشيم که در سايه هاي تاريک بدبيني به زندگي کردن ادامه بدهيم.
دسته بندي: روان‌شناسي عملي، مثبت انديشي، مهارت زندگي، مثبت نگري، زندگي شادمانه، زندگي بهتر
نوشته: مارتين سليگمن
ترجمه: قربانعلي خدائي
تعداد صفحات: 168 صفحه
نسخه‌چاپي: 6,000 تومان