9.      و اما افطار، رعایت نکات گفته شده، بسیار مهم است و عمده خواص دارویی ماه رمضان در وعده افطار، نهفته است. طبق احادیث و روایات اسلامی، بعد از چند دقیقه از اتمام اذان مغرب و قبل از شروع افطار، ابتدا دعا کنید که دعای روزه دار هنگام اذان و قبل از افطار، “دعای مستجاب” است؛ سپس “ادعیه هنگام افطار” را در دقایقی کوتاه، به همراه خانواده و فرزندان بلند زمزمه کنید تا برای کودکان و دیگر اعضای خانواده، نیز جنبه آموزشی و معنوی پیدا کند:

(بِسمِ اللّهِ، اللّهُمَّ لَكَ صُمنا و عَلى رِزقِكَ أفطَرنا، فَتَقَبَّل مِنّا إنَّكَ أنتَ السَّميعُ العَليمُ؛ اللّهُمَّ لَكَ صُمنا و عَلى رِزقِكَ أفطَرنا، فَتَقَبَّلهُ مِنّا إنَّكَ أنتَ السَّميعُ العَليمُ؛ اللّهُمَّ لَكَ صُمتُ و عَلى رِزقِكَ أفطَرتُ و عَلَيكَ تَوَكَّلتُ)، سپس سوره قدر (إنّا أنزلناه) را تلاوت نمائید که ثواب و پاداش شهید را خواهید داشت. و آنگاه در هنگام خوردن اولین لقمه افطار، این ذکر را بگوئید: (بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيم‏ يا واسِعَ المَغفِرَةِ اغفِر لي).

10. بعد از خواندن ادعیه، افطار را با آب جوشیده ولرم شده و شیرین های طبیعی مثل خرما، مویز، انجیر، عسل و …، شروع کنید. طبق احادیث، آغاز افطار با خرما به تعداد سه، پنج یا هفت عدد، ثواب نماز را چهارصد برابر می کند. این مقدار ثواب، نشانگر مهربانی و حکمت خدای متعال در حفظ سلامتی جسمی روزه داران و مهمانان حریم الهی، دارد تا حتی شده به انگیزه ثواب فراوان نیز، جسم مهمانان درگاه الهی، سالم تر، شود. بنابراین، اولین گزینه افطار، آب ولرم به همراه شیرین های طبیعی مثل عسل، خرما، کشمش و مویز، شکر سرخ نیشکر و حلوا، باشد. اگر گلاب اصیل و ناب محمدی، هم به ترکیب آب ولرم و عسل، افزوده شود، خاصیت سم زدایی افطار، بیش از بیش تکمیل میشود و این نوشیدنی شفابخش هنگام افطار (آب ولرم، گلاب با عسل و خرما)، موجب درمان غلبه صفراء، سوداء و بلغم، خواهد بود (يُسَكِّنُ العُروقَ الهائِجَة وَ المِرَّةَ الغالِبَةَ و يَقطَعُ البَلغَمَ).

11. حکمت آغاز افطار با آب گرم، این است که در اثر گرسنگی و تشنگی بدن در طول روز، معده دچار افزایش حرارت می شود و گرمای آن، موجب هجوم و سرازیر شدن مواد رطوبی و فضولات سایر اندامها به معده، میگردد. از اینرو، توصیه شده است ابتدا و هنگام افطار، حتما آب گرم، میل شود تا این فضولات را شسته و از معده و بدن، دفع و خارج شود؛ در غیر اینصورت، با توجه به تجمع فضولات از سایر اندام ها در معده در هنگام افطار، اگر بلافاصله، به جای آب ولرم، آب سرد، غذای سنگین افطاری و شام و یا حتی غذای سبکی مثل پنیر و سبزی، میل شود، غذا، با آن سموم و فضولات، در معده، ترکیب شده و مجددا به سایر اندام ها، بازگشت داده میشود و زمینه ساز و تشدید کننده بیماری ها، است. بنابراین، بیهوده نیست که بیان میشود: “خاصیت دارویی روزه، در افطاری، نهفته است". پس حتما با آب ولرم با هفت عدد خرما یا دو قاشق عسل، افطار را آغاز کنید و تا نیم ساعت چیزی، میل نفرمائید تا بدن به پاکسازی معده توسط روزه، اقدام نماید.

12. شروع افطار با آب سرد، بسیار مضرّ و حتّی خطرناک است. زیرا در این حالت ممکن است، بعد از یک دوره گرسنگی و افزایش حرارت معده، با خوردن آب سرد، دچار “انقباض شدید معده” شوید که این امر، ضعف و درد معده و بروز مشکلات مختلف گوارشی را در پی دارد. زیرا در واقع، وقتی که شما افطار را با آب سرد، شروع می کنید، مثل آن است که روی یک “ظرف چینی” داغ، آب سرد بریزید. ظرف چینی، ترک میخورد. مشابه همان بلایی که سر “ظرف چینی” می آید، بر سر معده شما نیز خواهد آمد.

13. و اما آنچه امروزه، مرسوم است بلافاصله بعد از اذان مغرب، پنیر و سبزی، سوپ و …، میل می شود، نیز ناصحیح بوده و باعث بازگشت مواد زائد جمع شده در معده، به خون می شود. زیرا معده به جای شستن مواد زائده جمع شده در معده در اثر روزه داری، وارد فرایند هضم غذای جدید می شود. از اینرو، حتما ابتدا با آب ولرم و خرما و عسل، افطاری را باز کرده،  و اگر تمایل داشتید، سپس نیم ساعت بعد، می توانید پنیر و سبزی، سوپ، فرنی، شله زرد و … را میل نمائید.

14. همچنین، در ابتدای افطار، از مصرف “شیرینی های مصنوعی” مانند زولبیا و بامیه، خودداری کنید. زیرا از روغن های صنعتی و شکر سفید، تولید می شود. کدبانوی منزل، روش تهیه زولبیا و بامیه سالم، را آموزش ببیند تا در صورت تمایل، از خرید آن در بازار خودداری کرده و ماه رمضان شیرین، را تجربه کنید همچنین “آش رشته” نیز که این روزها، معمول است، غذای مناسبی برای افطار، نیست. و از دیگر غذاهای ممنوعه در افطار، غذاهای با مزاج سرد، همچون: هنداونه، لبنیات مثل دوغ و ماست، می باشد. زیرا مزاج غذایی دوغ و ماست، سرد است و برای مغز به دلیل افت قند خون ناشی از روزه داری در هنگام گرسنگی، مضر بوده و چه بسا احساس کسالت به انسان دست دهد. و بهتر است لبنیات به زمان بین شام و سحری موکول شود.

15. همواره و حتی در عصر امامان معصوم، نیز این دغدغه و سوال، مطرح بوده است که، اول افطار میل شود و یا ابتدا نماز خوانده شود؟ برای روزه دار، نماز مغرب، بر افطار مقدم است و مستحب است كه اگر توان جسمی و روحی داشته باشد، پيش از افطار، نماز بخواند. اما اگر گروهی بودند و یا توان جسمی شخص، بسیار ضعیف شده بود، می تواند ابتدا افطار را میل کند، مشروط بر اینکه، از وقت نماز نگذرد. بنابراین، اگر جزو این دسته از افراد هستید، بهتر است ابتدا شروع افطار با “آب ولرم با عسل و خرما"، باشد و بعد نماز را بخوانید، آنگاه نیم ساعت بعد، افطاری را با غذای “لطیف و سریع الهضم"، مثل پنیر و گردو، کره و عسل، شله زرد، فرنی، حریره بادام، و … میل کنید.