سقیفه و ماجرای آن

سقيفه به معناي ايوانچه اي سقف دار (سايبان دار) (1) در ناحيه شمال (غربي) مسجد النبي و با فاصله اي كمتر از يك كيلومتر از خانه حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله قرار داشت . اين سايبان جمعيتي كمتر از يكصد نفر را در خود جاي مي داد. آنجا محل اجتماع انصار (مردم مدينه از جمله اوس و خزرج) بود. (2)
پس از رحلت رسول خدا صلي الله عليه و آله گروهي از لشكر اسامه جدا شدند، ‌آنان در حالي كه علي عليه السلام و بني هاشم سرگرم مراسم غسل پيغمبر صلي الله عليه و آله بودند، بدن پيامبر صلي الله عليه و آله را رها كرده و براي تعيين رئيس امّت در سقيفه بني ساعده گرد آمدند.
مهاجرين و انصار در سقيفه هر كدام خود را لايق تر از ديگري مي پنداشتند. که در نهایت با حضور ابوبکر، عمر و ابوعبیده جراع و سخنرانی آنها، بین انصار اختلاف شد و با ابوبکر به عنوان خلیفه بیعت کردند…
1. شهيدي، سيد جعفر، تاريخ تحليلي اسلام، تهران، مركز نشر دانشگاهي، چاپ دوم، 63، ص91‌.
2. حسني، علي اكبر، تاريخ تحليلي و سياسي اسلام از جاهليت تا عصر اموي، نشر فرهنگ، اول، 1373، ص319.

 

مديريت نگاه

نگاه خود را چگونه کنترل کنیم؟
بررسی ها نشان می دهد که نوجوانان ، اولین قدم های انحراف و تباهی را به کمک دوستان ناباب برداشته ، سپس در سراشیبی سقوط قرار گرفته اند. آلودگی و انحراف، به سرعت از طریق دوستان نااهل به افراد پاک و سالم سرایت می کند و چشم چرانی از این قاعده مستثنا نیست.
برای کنترل نگاه از گناه راهکارهایی وجود دارد که مهم ترین آن ها عبارتند از:
۱ـ خداباوری: اعتقاد به خدا و یقین داشتن به این که انسان در محضر خدا است و خدا ناظر بر تمام احوال و درون آدمی است، به انسان کمک می کند نگاه خود را کنترل نماید . امام صادق (ع) می فرماید : «فرو بستن چشم از گناه میسر نیست مگر این که انسان عظمت و جلال پروردگار را در قلبش مشاهده کرده باشد.»
از امام علی(ع) سؤال شد: توانایی بر کنترل چشم چگونه حاصل می شود؟ حضرت فرمود: «این که خود را تحت قلمرو سلطان آگاه از همه مسائل بدانی و تسلیم او باشی.» (۱)
۲ ـ توجه به آثار فرو بستن چشم: اگر انسان بداند کنترل نگاه چه آثار و برکاتی دارد ، قطعاً بر ادامه آن تشویق خواهد شد.
آثار و فوائدی که بر چشم پوشی مترتب است عبارتند از :
الف) راحتی دل : کسی که چشمش را فرو بندد، دلش را آرام کرده است.
با چشم چرانی انسان احساس آرامش نمی کند، زیرا احساسات و غرایز شهوانی تمام ناشدنی و سیری ناپذیر است و نفس اماره انسان را به بدی و زشتی هر چه بیشتر وادار می کند.
امام علی (ع) می فرماید : «کسی که چشم فرو بندد، دلش را صفا داده است.» (۲)
ب) کشف حقایق : رسول اکرم(ص) می فرماید : «چشمتان را فرو بندید تا عجائبی را ببینید.» (۳)
ج) شیرینی عبادت را حس کردن : پیامبر اسلام (ص) می فرماید : «مسلمانی چشم خود را از زن نامحرم فرو نمی بندد مگر آن که خداوند شیرینی عبادتش را در دل او ایجاد می کند.» (۴)
د) تزویج حورالعین : امام صادق (ع) می فرماید: «کسی که نگاهش به زن نامحرمی بیفتد ، پس چشمش را به سوی آسمان افکند و یا نگاهش را فرو بندد ، خداود حورالعین را به ازدواج او در می آورد.» (۵)
۳ ـ توجه به عواقب چشم چرانی: کسی که بداند چشم چرانی چه پیامدهای ناگواری دارد ، قطعاً به ضرر خود اقدام نخواهد کرد و نگاهش را کنترل خواهد کرد. رسول اکرم (ص) می فرماید: «کسی که چشمش را از حرام پر کند ، خداوند روز قیامت چشمش را از آتش پر خواهد کرد، مگر آن که توبه کند و برگردد.» (۶)
در روایت دیگر می فرماید: «نگاه تیری از تیرهای مسموم شیطان است.» (۷)
حضرت مسیح فرمود: «از نگاه به نامحرم بپرهیزید که بذر شهوت و رشد دهندة فسق است». (۸)
۴ ـ طرد افکار شیطانی : برای کنترل نگاه ، باید اندیشه را از نفوذ افکار شیطانی دور نگه داشت، زیرا گام نخست در انحراف، فکر کردن درباره آن است. امام علی (ع) می فرماید: «کسی که در اطراف گناه بسیار بیندیشد ، سرانجام به آن گناه کشیده خواهد شد.» (۹)
۵ ـ پرهیز از عوامل تحریک زا: تخیلات تحریک کننده ، رفت و آمد در جاهایی که نامحرم است ، گفت و گو با نامحرم ، دیدن فیلم ها و عکس های مبتذل ، زمینه را برای چشم چرانی فراهم می کند.
۶ ـ دقت در دوست یابی : بررسی ها نشان می دهد که نوجوانان ، اولین قدم های انحراف و تباهی را به کمک دوستان ناباب برداشته ، سپس در سراشیبی سقوط قرار گرفته اند. (۱۰)
آلودگی و انحراف، به سرعت از طریق دوستان نااهل به افراد پاک و سالم سرایت می کند و چشم چرانی از این قاعده مستثنا نیست.
امام علی (ع) می فرماید : «از معاشرت با مردم فاسد بپرهیزید که طبیعت تو ، ناخودآگاه ناپاکی را از طبع آن ها سرقت می کند.» (۱۱)
۷ ـ ازدواج : یکی از راه های مؤثر در کنترل نگاه ، ارضای صحیح غریزه جنسی از طریق ازدواج است . رسول خدا (ص) می فرماید : «ای گروه جوانان ! هر یک از شما که قدرت ازدواج دارد ، حتماً اقدام کند ، زیرا این بهترین وسیله است که چشم را از نگاه های آلوده و عورت را از بی عفتی محافظت می کند.» (۱۲)
۸ـ تقویت اراده: چشم چرانی اگر به صورت عادت درآمده باشد ، همچون خصایص طبیعی و ذاتی ، دامنه دار و پر نفوذ می گردد و به منزله طبیعت دوم در می آید . در این حال رهایی از این عادت ناپسند، نیاز به تصمیم و عزمی راسخ دارد. آن چه در شروع کار مهم است ، خواستن و انگیزه داشتن است . برای مبارزه با چشم چرانی باید دو کار انجام گیرد:
الف ) به خواسته نفس پاسخ مثبت داده نشود ،
ب) عادت پسندیده ای جایگزین گردد و خود را به کارهای پسندیده مانند مطالعه کتاب و ورزش مشغول سازد.
منبع براي مطالعه بيشتر: مديريت نگاه، رضا اخوي، كتابخانه سايت قائميه اصفهان

 

پی نوشت:
1. بحارالأنوار، ج۱۰۱، ص41.
2. میزان الحکمه، ج۴، ص ۳۲۸۹.
3. بحارالانوار، ج۱۰۱٫
4. میزان الحکمة، همان ، ص ۳۲۹۲
5. همان.
6. بحارالانوار، ج۷۳، ص ۳۳۴
7. همان، ج۱۰۱، ص۳۸
8. همان‌، ص۴۲
9. غررالحکم،ج۵، ص۳۲۱
10. محمد علی سادات، راهنمای پدران و مادران،ج۱، ص ۹۹٫
11. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص ۲۷۲٫
12. مکارم الاخلاق، ص۱۰
سايت راسخون


اولین ازدواج

بعد از متولد شدن فرزندان حضرت آدم (ع)، ازدواج آنها به چه صورت بوده است؟
در این‌ باره‌ در میان‌ دانشمندان‌ اسلامی‌ دو نظریه عمده وجود دارد و هر کدام ‌برای‌ خود دلایلی‌ از قرآن‌ و روایات‌ ذکر کرده‌اند.
1. آنان با خواهران خودشان ازدواج کرده اند. از آن جا که در آن‌ زمان‌ (آغاز خلقت) هنوز قانون‌ تحریم‌ ازدواج‌ خواهر و برادر از طرف‌ خداوند قرار داده‌ نشده‌ بود و از طرف دیگر چون‌ راهی‌ برای‌ بقای‌ نسل‌ بشر، غیر از این‌ راه‌ نبوده‌، ازدواج‌ آنان‌ با یکدیگر صورت‌ گرفته‌ است؛ زیرا حق قانون گذاری از آن‌ خدا است‌ چنان که قرآن می فرماید: ان‌ الحکم‌ الاّ لله ؛ حکم تنها از آن خدا است. (1)علامه طباطبائی (ره) در این زمینه می فرماید: ازدواج در طبقه اوّل بعد از خلقت آدم و حوا؛ یعنی در فرزندان بلافصل آدم و همسرش بین برادران و خواهران بوده است و دختران آدم با پسران او ازدواج کرده اند؛ چون در آن روز در تمام دنیا نسل بشر منحصر در همین فرزندان بوده ….. بنابراین، هیچ اشکالی ندارد (اگر چه در عصر ما خبری تعجب آور است و لیکن) از آن جایی که مسئله، یک مسئله تشریعی است و تشریع هم تنها و تنها کار خداوند تعالی است، لذا او می تواند یک روز عملی را حلال و روز دیگر حرام کند. (2)
به نظر صاحب تفسیر نمونه قائل شدن به این نظریه عجیب نیست، ایشان می نویسند : اشکالی ندارد که‌ به‌ طور موقت‌ و به‌ جهت‌ ضرورت‌، برای‌ عده‌ای‌ این‌گونه‌ ازدواج‌ در آن‌ زمان‌ بلا مانع‌ و مباح‌ باشد و برای‌ دیگران‌ عموماً تحریم ‌ابدی‌ شود. (3)طرفداران‌ این‌ نظریه‌ از آیات قرآن مجید نیز برای‌ خود دلیل‌ می‌آورند که‌ خداوند عالم‌ چنین‌ می‌فرماید: از آن‌ دو (آدم‌ و حوا) مردان‌ و زنان‌ فراوانی‌ در روی‌ زمین‌ منتشر ساخت. (4)
علاوه‌ بر این‌ در روایتی‌ که‌ مرحوم‌ طبرسی‌ در احتجاج‌ از امام‌ سجاد (ع‌) نقل‌ می‌کند این‌ مطلب‌ تأیید شده‌ است‌. (5)
2. نظریه دیگر آن‌ است‌ که‌ چون‌ ازدواج‌ فرزندان‌ آدم‌ با یکدیگر ممکن‌ نبود؛ زیرا ازدواج‌ با محارم‌ یک‌ عمل‌ قبیح‌ و زشت‌ و شرعا حرام است‌، فرزندان‌ آدم‌ با دخترانی‌ از جنس بشر ولی از نژاد و نسل‌ دیگر که‌ از نسل های قبل در روی‌ زمین‌ باقی مانده بودند ازدواج‌ کردند. بعدها که‌ فرزندان‌ آنها با هم‌ پسر عمو شدند، زناشویی‌ میان‌ خود آنان‌ صورت‌ پذیرفت‌. این‌ نظریه را نیز بعضی‌ از روایات‌ تأیید می‌کند؛ زیرا نسل‌ آدم‌ نخستین‌ انسان‌ روی‌ زمین‌ نبوده،‌ بلکه‌ پیش‌ از آن‌ نیز انسان هایی‌ در زمین‌ زندگی‌ داشته‌اند، ولی این قول با ظاهر آیات قرآن نمی سازد؛ زیرا طبق آیه شریفه قرآن نسل‌ بشر فقط‌ به‌ وسیله‌ این‌ دو تن‌ به‌ وجود آمده ‌است‌. پس در حقیقت این دسته از روایات معارض با قرآن هستند و ما نمی توانیم آنها را بپذیریم.

از این استدلالات می توان نتیجه گرفت که طبق آیات قرآن این نظریه که هابیل و قابیل با همسرانی از جنس ملائکه یا جن ازدواج کرده باشند نیز باطل است؛ زیرا ظاهر این‌ آیه‌ می‌گوید که‌ نسل‌ بشر فقط‌ به‌ وسیله این‌ دو تن‌ (آدم و حوا) به‌ وجود آمده ‌است،(6) و اگر غیر از این‌ دو در بقای‌ نسل‌ او دخالت‌ داشتند، باید بفرماید: به‌ وسیله‌ این‌ دو و غیر آنان‌ … .
علامه طباطبائی (ره) در این زمینه می فرماید: نسل موجود از انسان تنها منتهی به آدم و همسرش می شود و جز این دو نفر هیچ کس دیگری در انتشار این نسل دخالت نداشته است. (7)

[1] یوسف‌، 40.
[2] ترجمه المیزان، ج 4 ، ص 216.
[3] ر.ک: تفسیر نمونه، ج3، ص247.
[4] نساء ، 1 ، وبث‌ منهما رجالاً کثیراً و نساءاً .
[5] الاحتجاج، ج 2 ، ص 314.
[6] نساء ، 1 ، وبث‌ منهما رجالاً کثیراً و نساءاً .
[7] ترجمه المیزان، ج 4 ، ص 216.

 




حضور در نماز اهل سنت

آيا در تاريخ نمونه هايي از اقتداي ائمه(عليهم السلام) و پيامبر (صلوات الله عله)در نماز به صحابه وجود دارد؟؟؟
بر اساس برخي روايات حضرت علي عليه السلام پشت سر خلفا که ازصحابه بودند نماز مي¬خواند . براي نمونه به چند روايت اشاره مي کنيم:
علي درمسجد حاضر مي شد وپشت سرخلفا نماز مي خواند.امام صادق مي فرمايد : «وصلي علي ورائهم» (1)علي پشت سر انان نماز مي خواند.
همچنين طبرسي نقل مي کند: که علي به مسجد مي رفت وبه ابوبکر اقتدا مي کرد«وحضر المسجد وصلّى خلف أبي بكر» (2)

از حضرت موسى بن جعفر (ع) نقل شده که فرمود: حسن و حسين پشت سر مروان نماز مي‌خواندند و ما نيز با آنان نماز مي‌خوانيم. (3)
بعد از رحلت پيامبر که علي (ع) با ابوبکر بيعت نکرد، ابوبکر فردي را به محضر علي فرستاد که آيا از بيعت با ما کراهت داريد؟ پاسخ داد: تا قرآن را جمع‌آوري نکنم جز براي نماز عبا در بر نمي‌گيرم. (4) این احتمال است که حضرت با توجه به اين که همسايه مسجد بوده و در صدر اسلام، تمام مسلماناني که مشکلي نداشتند در مسجد براي جماعت حاضر مي‌شدند، منظور حضرت از برگرفتن عبا براي نماز ـ با توجه به روايات ديگر که ذکر شد ـ حضور در مسجد براي جماعت بود.
پي نوشت ها :
1. وسائل الشيعه،شيخ حرعاملي ،قم ،موسسه ال البيت ج 8، ص 301،.1
2. حتجاج طبرسي ،مشهد ،نشر مرتضي ،1403 ج 1 ص 94 ..2
3. وسائل الشيعه ،همان
4 .شواهد التنزيل لقواعد التفضيل‏، حاكم حسكانى‏، ج‏1، ص 37، ناشر: موسسه طبع و نشر،: تهران‏،: 1411 ق‏، چاپ: اول.

 

پاسخ فحاشی

مردی از خویشاوندان امام زین ‌العابدین علیه السلام ، در برابر آن حضرت ایستاد و در میان جمع ، به ایشان فحش و ناسزا گفت.
امام سجاد سکوت کردند و پاسخی ندادند.
بعد از رفتن آن مرد، امام زین العابدین به اطرافیان فرمودند: شما گفته‌های این مرد را شنیدید، اکنون با من بیایید تا پاسخ مرا نیز بشنوید! اطرافیان عرض کردند: می‌آییم! ما نیز دوست داریم پاسخ او را بدهیم.
همگی به خانه شخص فحاش رفتند. امام سجاد به خادم خانه فرمودند: به صاحب خانه بگویید علی بن الحسین بیرون در ایستاده!
شخص فحاش در حالی که آماده شرارت بود و انتظار تلافی داشت، از خانه بیرون آمد .

اما امام سجاد علیه السلام با نرمی فرمودند: برادر! تو اندکی پیش نزد من آمدی و آنچه خواستی گفتی؛ اگر آنچه گفتی ، در من هست، هم اکنون از خداوند آمرزش می‌طلبم و اگر در من نیست، از خدا می‌خواهم تو را بیامرزد.
آن مردشرمنده شد و پیشانی حضرت را بوسید و عرض کرد: من چیزهایی را گفتم که در شما نبود و خودم بدانچه گفتم سزاوارترم!
همراهان امام سجاد نقل می کنند که ایشان در بین راه ، آیه 134 سوره آل عمران را تلاوت می کردند : والکاظمین الغیظ و العافین عن الناس و الله یحب المحسنین «آن کسانی که خشم خویش را فرو می‌خورند و از خطای مردم در می‌گذرند (نیکوکارند) و خدا نیکوکاران را دوست دارد.»
شیخ مفید، الارشاد جلد 2، صفحه 145
علامه مجلسی، بحارالانوار، جلد 46، صفحه 54

 
مداحی های محرم